आरोग्य विद्यापीठ महाराष्ट्र पदव्युत्तर वैद्यकीय महाविद्यालय व सिव्हील हॉस्पिटलतर्फे स्तनाचा कर्करोग तपासणी व मार्गदर्शन शिबीर

आरोग्य विद्यापीठ महाराष्ट्र पदव्युत्तर वैद्यकीय महाविद्यालय व

सिव्हील हॉस्पिटलतर्फे स्तनाचा कर्करोग तपासणी व मार्गदर्शन शिबीर

नाशिक (कटूसत्य वृत्त):- महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठाचे महाराष्ट्र पदव्युत्तर वैद्यकीय शिक्षण व संशोधन संस्था व जिल्हा शासकीय रुग्णालय नाशिक यांच्या संयुक्त विद्यमाने विनामूल्य स्तनाचा कर्करोग तपासणी शिबिराचे नाशिक येथील जिल्हा शासकीय रुग्णालय येथे आयोजन करण्यात आले आहे. दिनांक 01 ते 31 ऑक्टोबर 2023 कालावधी स्तनाचा कर्करोगासंबंधी विविध तपासणी व तज्ज्ञांकडून मार्गदर्शन करण्यात येणार आहे.

शासनाने निर्देशित केल्यानुसार ऑक्टोबर महिना स्तनाचा कर्करोग जनजागृतीचा महिना म्हणून घोषीत करण्यात आला आहे. या अनुषंगाने नाशिक येथील जिल्हा शासकीय रुग्णालयात महिलांना स्तनाचा कर्करोग स्तनांची तपासणी व मार्गदर्शन शिबीर आयोजित करण्यात आले आहे. वीस वर्षांवरील महिलांसाठी या शिबीरात स्तनांची सोनोग्राफी, मॅमोग्राफी, कर्करोगाबाबत तज्ज्ञांव्दारे समुपदेशन करण्यात येणार आहे. या शिबिरात महिला डॉक्टरांकडून रुग्णांची वैद्यकीय तपासणी करण्यात येणार आहे. गरज असलेल्या रुग्णांची सोनोग्राफी व मॅमोग्राफी करण्यात येईल. रुग्णांना स्तनाची स्वतःची तपासणी कशी करावी याबाबत डॉक्टर मार्गदर्शन करण्यात येणार आहे. बीआरसीए-१ बीआरसीए-२ जनुकाची जनुक चाचणीही नाममात्र दरात करण्यात येणार आहे. आवश्यकता असल्यास जिल्हा शासकीय रुग्णालय, संदर्भ सेवा रुग्णालय येथे कर्करोगासंदर्भात शस्त्रक्रिया करण्यात येईल.

स्तनाचा कर्करोग तपासणी शिबीरासाठी महाराष्ट्र पदव्युत्तर वैद्यकीय शिक्षण व संशोधन संस्थेचे विद्यार्थी, प्राध्यापक, जिल्हा शासकीय रुग्णालयातील डॉक्टर, अधिकारी यांचा सहभाग व मार्गदर्शन असणार आहे. नाशिक येथील जिल्हा शासकीय रुग्णालयातील ओ.पी.डी. क्र. 20 मध्ये सकाळी 10 ते सायंकाळी 05 वेळेत जास्तीत जास्त महिलांनी स्तनाचा कर्करोग तपासणी व मार्गदर्शन शिबीराचा लाभ घ्यावा. सदर शिबीराच्या आयोजनासाठी डॉ. गणेश चौधरी व डॉ. दीपा लोढा प्रयत्नशील आहेत. सदर शिबीरासाठी विद्यापीठाच्या मा. कुलगुरु लेफ्टनन्ट जनरल माधुरी कानिटकर (निवृत्त), अधिष्ठाता डॉ. व्यंकट गीते, सिव्हील सर्जन डॉ. अशोक थोरात यांनी शुभेच्छा दिल्या आहेत.

लेख

स्तन कर्करोग माहिती आणि लक्षणे

सध्याच्या आकडेवारीनुसार जगभरात आणि भारतातही स्तनाचा कर्करोग हे कर्करोगाचे प्रमुख कारण आहे. आपल्या देशात स्तनांच्या आरोग्याबाबत जागरूकता आणि निषिद्धता आहे. यामुळे उच्च मृत्यू आणि कर्करोगाची प्रकरणे उशीरा आढळून येतात.

स्तनाच्या कर्करोगाविषयी जागरूकता पसरवून आणि निषिद्धता तोडून, अनेक लोकांचे जीव वाचवले जाऊ शकतात कारण स्तनाचा कर्करोग लवकर आढळल्यास बरा होण्याचे प्रमाण 90-95% आहे.

स्तनाचा कैंसर होतो कोणाला?

स्तन कॅन्सरचे बहुतांश रुग्ण 40-55 वयोगटातील आहेत. परंतु अलीकडच्या काळात 20 आणि 30 च्या उत्तरार्धात असलेल्या महिलांना देखील स्तनाचा कर्करोग होऊ शकतो. स्तनाचा कर्करोग, गर्भाशयाचा कर्करोग किंवा प्रोस्टेट कर्करोगाचा कौटुंबिक इतिहास असलेल्या महिलांना स्तनाचा कर्करोग होण्याचा धोका जास्त असतो. ज्या स्त्रिया अविवाहित आहेत, त्यांना मुले नाहीत किंवा त्यांनी आपल्या मुलांना स्तनपान दिले नाही त्यांना जास्त धोका असतो. ज्या स्त्रिया धूम्रपान करतात, दारू पितात किंवा जास्त चरबीयुक्त आहार घेतात त्यांना देखील धोका असतो.

स्तनाच्या कर्करोगाची लक्षणे काय आहेत?

स्तनाच्या कर्करोगाचे सर्वात सामान्य लक्षण म्हणजे स्तनामध्ये गांठ आढळून येने. इतर लक्षणांमध्ये स्तनाग्रातून स्त्राव, स्तनावरील त्वचेवर छोटा खड्डा, काखेमध्ये गाठ, स्तनाग्र किंवा स्तनावर जखमा यांचा समावेश होतो.

तपास कधी आणि कोणी करावा?

o वयाच्या 20 वर्षांनंतर दर महिन्याला ठराविक दिवशी स्तनांची स्वतः परीक्षण करण्याची सवय लावावी

o वयाच्या ३० वर्षांनंतर तुमच्या डॉक्टरांकडून दरवर्षी स्तनाची क्लिनिकल तपासणी करून घ्यावी

o 40 वर्षांनंतर तुम्हाला वार्षिक मॅमोग्राफी करून घेणे अनिवार्य आहे

कर्करोगाच्या निदानानंतर काय होते?

मॅमोग्राफीवर स्त्रीला स्तनाचा कर्करोग झाल्याचे निदान झाल्यानंतर तिला बायोप्सी करण्याचा सल्ला दिला जातो. बायोप्सी म्हणजे कर्करोगाच्या निदानाची पुढील चाचणी आणि पुष्टी करण्यासाठी सुईच्या साहाय्याने स्तनाच्या गाठीतून नमुना घेणे . बायोप्सी प्रक्रिया केवळ 10 मिनिटांची आहे आणि प्रक्रियेनंतर रुग्ण घरी जाऊ शकतो.

स्तनाच्या कर्करोगाचा उपचार कसा केला जातो?

स्तनाच्या कर्करोगाच्या उपचाराच्या मुख्य पद्धतींमध्ये शस्त्रक्रिया, केमोथेरपी, रेडिएशन थेरपी आणि हार्मोन थेरपी यांचा समावेश होतो. प्रत्येक रुग्ण वेगळा असतो आणि त्यांच्याकडे उपचार आणि बरे करण्याचे वेगवेगळे पर्याय असतात. शस्त्रक्रियेचा अर्थ असा नाही की तुम्हाला यापुढे संपूर्ण स्तन काढून टाकावे लागेल. तुमचे स्तन वाचवण्यासाठी खूप प्रगत शस्त्रक्रिया केल्या जाऊ शकतात. यासाठी डॉक्टर कधीकधी स्तनाच्या गाठीचा आकार कमी करण्यासाठी औषधे देऊ शकतात किंवा ऑन्कोप्लास्टिक स्तन शस्त्रक्रिया करू शकतात. काही रुग्णांना स्टॅन पूर्ण कढईची शस्त्रक्रिया लागू शकते . अशा रूग्णांमध्ये आम्ही कृत्रीम ब्रेस्ट इम्प्लांट करू शकतो किंवा रूग्णाच्या स्वतःच्या शरीराचा पेशींचा/ ऊती वापरून नवीन स्तनाचा आकार दिला जातों.

डॉ. गणेश चौधरी

डॉ. दीपा लोढा